در حاليکه قرار است شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی در جلسه آينده خود مساله فعاليت های هسته ای ايران را مورد بررسی قرار دهد، محمد البرادعی، مديرکل آژانس، گزارشی را در مورد سابقه اين فعاليت ها در اختيار سی و پنج کشور عضو شورای حکام قرار داده است.
در اين گزارش که با عنوان "اجرای تضمين های توافقی مرتبط با پيمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای (ان پی تی) در جمهوری اسلامی ايران" تدوين و در روز 27 فوريه توزيع شده است، مديرکل آژانس بين المللی با اشاره به سوابق فعاليت های هسته ای اين کشور و تصميم های قبلی شورای حکام، نحوه همکاری جمهوری اسلامی با آژانس را مورد ارزيابی قرار می دهد.
آقای برادعی در گزارش خود مفاد قطعنامه جلسه اضطراری شورای حکام در روز 4 فوريه سال جاری را ياد آور می شود که در آن، از ايران خواسته شده است تمامی فعاليت های مرتبط با غنی سازی اورانيوم، از جمله فعاليت های تحقيقاتی در اين زمينه را متوقف سازد، در برنامه ساخت يک رآکتور آب سنگين تجديد نظر کند و به فوريت، پروتکل الحاقی به پيمان منع گسترش تسليحات هسته ای را به تصويب برساند و به اجرا بگذارد.
دولت ايران اين پروتکل را از ماه دسامبر سال 2003 به طور داوطلبانه به اجرا گذاشت اما آن را به تصويب مجلس نرسانده است.
اين گزارش به طور تفصيلی روابط آژانس بين المللی انرژی اتمی و ايران را در زمينه های مختلف، نحوه اطلاع رسانی ايران در مورد برنامه های هسته ای خود، امکانات و محدوديت بازرسی های آژانس از تاسيسات و تجهيزات مختلف در ايران و نحوه انجام اين بازرسی ها را تشريح کرده است.
اين گزارش يادآور می شود که جمهوری اسلامی از ماه ژانويه سال جاری فعاليت های مراکز تحقيقاتی غنی سازی اورانيوم و از ماه فوريه، فرآيند غنی سازی اورانيوم را که به حالت تعليق در آورده بود از سر گرفته است.
اطلاع رسانی ناکافی
همچنين، اين کشور در نامه مورخ 6 فوريه سال جاری، به آژانس اطلاع داد که از اين پس، تنها معيارهای تضمينی مندرج در پيمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای را به اجرا می گذارد و از آژانس خواست که اقدامات نظارتی اضافی خود را، که براساس پروتکل الحاقی صورت می گرفت، متوقف کند.
مديرکل آژانس بين المللی در گزارش خود به ارزيابی برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی و تلاش سازمان تحت نظر خود برای انجام بازرسی و تعيين صحت اظهارات ايران در مورد اين برنامه ها می پردازد.
وی می گويد که ايران در خلال دو دهه گذشته کوشيده بود تا به طور مستقل به فناوری چرخه توليد سوخت هسته ای دست يابد و به تلاش هايی در اين زمينه دست زد بی آنکه بخش های قابل توجهی از اين فعاليت ها، به خصوص در زمينه های غنی سازی اورانيوم، فرآوری اورانيوم و تحقيقات در مورد پلاتونيوم را طبق تعهدات خود به آژانس گزارش کرده باشد.
مديرکل آژانس می افزايد که پنهانکاری ايران تا ماه اکتبر سال 2003 ادامه داشت و شامل موارد متعدد نقض تعهدات اين کشور در قبال تضمين های مرتبط با ان پی تی بوده است.
از ماه اکتبر سال 2003، ايران به اقداماتی برای اصلاح نحوه برخورد خود دست زده و آژانس توانسته است جنبه های خاصی از اظهارات ايران را مورد تاييد قرار دهد.
اين گزارش به ناکافی بودن نحوه اطلاع رسانی ايران در جنبه هايی از فعاليت های هسته ای قبلی اين کشور اشاره دارد و اعلام می دارد که از جمهوری اسلامی خواسته شده است تا در اين زمينه اطلاعات دقيقی را در اختيار آژانس قرار دهد.
ابهامات باقيمانده
مديرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی به گزارش های خود به شورای حکام در جلسات نوامبر سال 2004 و سپتامبر سال 2005 اشاره می کند و اعلام می دارد که گرچه شواهدی از فعاليت ايران در زمينه توليد تسليحات اتمی به دست نيامده، اما در حال حاضر، آژانس بين المللی در موقعيتی نيز قرار ندارد که بتواند نتيجه گيری کند هيچ نوع مواد يا فعاليت های اعلام نشده هسته ای در اين کشور جريان ندارد.
وی می افزايد که دستيابی به چنين نتيجه ای حتی در صورت اجرايی بودن پروتکل الحاقی نيز روندی زمانبر است و در مورد ايران، با توجه به سابقه خودداری اين کشور از اطلاع رسانی در زمينه فعاليت های گذشته خود و ناکافی بودن اطلاعات در مورد برنامه های مرتبط با سانتريفوژها و وجود مدارک حاکی از مطالعاتی در زمينه های جنگ افزاری، اين روند حتی طولانی تر نيز خواهد بود.
مديرکل آژانس بين المللی انرژی اتمی از وجود ابهامات در مورد برنامه های هسته ای ايران ابراز تاسف و نگرانی کرده و می افزايد که پس از گذشت سه سال از آغاز همکاری اين کشور با آژانس، هنوز هم ماهيت اين برنامه ها به طور کامل و شفاف مشخص نشده است.
وی تاکيد می کند که برای دستيابی به واقعيات در اين زمينه، اطلاع رسانی شفاف و همکاری کامل از سوی ايران ضرورت دارد تا آژانس بتواند سابقه و ماهيت برنامه های هسته ای اين کشور را مشخص و صحت اطلاعات ارايه شده توسط جمهوری اسلامی را ارزيابی کند.
موفقيت در اين زمينه مستلزم همکاری تمامی دست اندرکاران درايران و دسترسی به اسناد مرتبط با تهيه تجهيزات دارای کاربرد دوگانه، برخی کارگاه های متعلق به نيروهای نظامی و مراکز تحقيقاتی مورد نظر آژانس است.
در خاتمه اين گزارش، محمد البرادعی اظهار می دارد که آژانس بين المللی انرژی اتمی به تحقيقات خود در باره مسايل باقيمانده مرتبط با برنامه های هسته ای ايران ادامه داده و مديرکل نيز در اين زمينه به آژانس گزارش خواهد داد. و
Afshin Irani || 18:24